Het Parool 7 februari 2017
Het vergrijzende Marken snakt naar jonge gezinnen. De Eilandraad is een campagne gestart om het voormalige vissersdorp als 'onverwachte woonverrassing' te promoten in Amsterdam.
Het kan natuurlijk niet, maar het liefst zouden de bestuursleden van de Eilandraad tijdens bezichtigingen van vrijkomende koopwoningen voor de deur gaan staan om bij de belangstellenden voorzichtig te informeren naar de kinderwens.
"Marken heeft kinderen nodig," zegt Jaap Boes lachend, "om het dorp levendig en vitaal te houden. We zijn blij met elk jong gezin dat hier neerstrijkt."
Kinderen zijn het medicijn tegen de vergrijzing die Marken langzaam maar zeker in de verkeerde richting duwt, zegt Boes. "De problemen zijn nu nog niet acuut, maar beetje bij beetje komen de voorzieningen onder druk te staan. We hebben nu een basisschool waar de jongste groepen uit vijftien kinderen bestaan. Dat is best fijn natuurlijk, maar veel minder moet het ook niet worden."
Om het tij te keren is de Eilandraad een campagne gestart om Marken ook buiten de eigen gemeente onder de aandacht te brengen als een plezierige plek om te wonen. Er is een website waarop het dorp wordt aangeprezen als een 'onverwachte woonverrassing in Hollands' mooiste landschap', en belangstellenden van buiten worden uitgenodigd voor een rondleiding door het voormalige vissersdorp.
Klederdracht
Dat laatste zorgt nog wel eens voor misverstanden over de cultuur in Marken. Nieuwe bewoners worden niet gedwongen in klederdracht te lopen of zondag ter kerke te gaan, zegt Boes. "Marken is een moderne gemeenschap, sterk op Amsterdam gericht. Wat gebleven is, is de sociale samenhang. Als een peuter besluit uit wandelen te gaan, weet iedereen dat een van de dorpsgenoten hem wel weer naar huis brengt."
Met de campagne speelt de Eilandraad ook behendig in op de verhitte woningmarkt in Amsterdam, die veel woningzoekenden in de omgeving van de hoofdstad doet zoeken.
"We zitten op een half uur rijden van Amsterdam," zegt Boes. "Veel mensen van Marken werken ook in de hoofdstad." Tegelijkertijd biedt het dorp landelijke rust, vooralsnog zonder een overdaad aan toeristische uitwassen als Nutellawinkels en coffeeshops.
Kruiwagen met boodschappen
Dat de prijzen in Amsterdam en omgeving de pan uitrijzen, begint langzaam maar zeker ook tot Marken door te dringen. "Het oude gemeentehuis is onlangs aangekocht door een projectontwikkelaar en omgebouwd tot een appartementencomplex. Hij vraagt stadse prijzen voor relatief kleine woningen, maar ik heb niet de indruk dat het stormloopt."
Het wonen op Marken vergt wel een zeker aanpassingsvermogen, zeker in het schilderachtige oude deel met de houten terpwoningen, die kleine buurtjes vormen. Er zijn geen mogelijkheden om de auto voor de deur te parkeren, en sommige dorpelingen gebruiken dan ook een kruiwagen voor de dagelijkse boodschappen. De houten woningen vragen verder om regelmatig onderhoud in de vorm van een lik verf.
Het oude dorp oefent ook een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op buitenlandse toeristen. Marken ontvangt er elk jaar een half miljoen, die voornamelijk heen en weer pendelen tussen de parkeerplaats voor de touringcars en de haven. Boes: "Het is soms wat veel, maar dankzij de toeristen hebben we ook goede voorzieningen, zoals de goede ov-verbinding met Amsterdam en een supermarkt met een volwassen aanbod."
Oude klassenfoto's
De komst van jonge gezinnen is slechts een van de maatregelen die Marken treft om het dorp vitaal te houden. De afgelopen jaren is veel energie gestoken in het bevorderen van de doorstroming op de lokale woningmarkt, die ruim achthonderd huizen beslaat. Zo is er een tiental voormalige seniorenwoningen die op de nominatie stonden voor sloop, behouden als huurwoning voor jonge starters.
"Er zijn van oudsher twee groepen die het moeilijk hebben om een geschikte woning te vinden. De jongeren blijven vaak bij hun ouders wonen, en ouderen die zorg nodig hebben, blijven vaak in hun te grote huis wonen - of vertrekken noodgedwongen naar een verzorgingshuis in Monnickendam, Amsterdam-Noord of zelfs verder. Met pijn in het hart natuurlijk."
Met een paar van zulke gerichte projecten voor jongeren en ouderen komt de carrousel weer op gang, is de verwachting. Boes: "We hebben een klein onderzoek gehouden door aan de hand van oude klassenfoto's jongeren te benaderen die tegenwoordig buiten Marken wonen. Een groot deel is heel gelukkig met waar ze nu zitten, maar er zijn ook mensen die graag willen terugkeren als de mogelijkheden daar zijn."